![]() |
With abl., gen., or ab (the last rare): nulla epistula inanis aliqua re utili, Cic. Att. 2, 8, 1: Agyrinensis ager centum septuaginta aratoribus inanior est, id. Verr. 2, 3, 52, § 121: sanguinis atque animi pectus inane, Ov. H. 3, 60: corpus animae, id. M. 13, 488; 2, 611; Prop. 3, 18 (4, 17), 32: lymphae dolium, Hor. C. 3, 11, 26: pectus deorum, Sil. 2, 309: inanis a marsupio, Prud. στεφ. 2, 104.
Subst.: ĭnāne, is, n., an empty space, a void (most freq. in Lucr.): scilicet hoc id erit vacuum quod inane vocamus, Lucr. 1, 439: namque est in rebus inane, id. 1, 330 sq.; cf. id. 1, 569; 2, 236: ita nullum inane, nihil esse individuum potest, Cic. N. D. 1, 23, 65: plus esse inanis, Lucr. 1, 365: inani, ib. 524: inane, id. 1, 369; 426; 507; 514 et saep.: ad inane naturae, Plin. 30, 1, 4, § 13: per inane, through the air, Lucr. 1, 1018; 2, 65 et saep.; Verg. E. 6, 31; id. A. 12, 906; Plin. 8, 43, 68, § 169 et saep.—Abl.: inani, Lucr. 1, 742; 1009: ab inani, id. 1, 431: in inani, id. 1, 1078; 2, 122: sine inani, id. 1, 510; 532; 538: per inania, id. 1, 223; Ov. M. 2, 506. Trop. In gen., empty, useless, worthless, vain, unprofitable: aures ipsae, quid plenum, quid inane sit judicant, Cic. Brut. 8, 34: quod honestum nos et laudabile esse dicamus, id illi cassum quiddam et inani vocis sono decoratum esse dicant, id. Tusc. 5, 41, 119; cf.: honesti inane nomen esse, id. Ac. 2, 22, 71: sin vera visa divina sunt, falsa autem et inania humana, id. Div. 2, 62, 127: voces inanes fundere, id. Tusc. 3, 18, 42; cf. elocutio, id. de Or. 1, 6, 20: damnatus inani judicio, Juv. 1, 47: vox, Quint. 11, 3, 32: verba, id. 8, 2, 17; 9, 3, 100; cf. verborum torrenti, id. 10, 7, 23: crimen, Cic. Verr. 2, 2, 72, § 177: o inanes nostras contentiones! id. de Or. 3, 2, 7: o spes fallaces et cogitationes inanes meae! id. Mil. 34, 94; cf.: inani et tenui spe te consolaris, id. Rosc. Com. 14, 42: spes, Verg. A. 10, 627: religio, Cic. Rep. 1, 15 fin.: delectari multis inanibus rebus, ut gloriā, etc., id. Lael. 14, 49; 23, 86: cupiditates, id. Fin. 1, 13, 46: causas nequidquam nectis inanes, Verg. A. 9, 219: minae, Hor. Epod. 6, 3: tempus inane peto, requiem spatiumque furori, vacant, leisure, Verg. A. 4, 433; so, ternpora (with morae), Val. Fl. 3, 657: tempora, in prosody, i. q. the Gr. κενὸς χρόνος, the use of a short syllable for a long one, Quint. 9, 4, 51 Spald.
With gen.: omnia plena consiliorum, inania verborum, poor in words, Cic. de Or. 1, 9, 37: quae inanissima prudentiae reperta sunt, id. Mur. 12, 26.
Of persons, vain, worthless, petty: Graii, Lucr. 1, 639: homo inanis et regiae superbiae, Sall. J. 64, 5: imagines, quibus inanissimi homines serviunt, Lact. 2, 17, 8: inanes Hoc juvat, Hor. S. 1, 4, 76; Liv. 45, 23, 16; Lucr. 1, 639: hi pressi et integri, contra inflati illi et inanes, Quint. 12, 10, 16; cf.: illud vero pusilli animi et inanis, Cic. Fam. 2, 17, 7: non negaverim totam Asiae regionem inaniora parere ingenia, Liv. 45, 23, 16.
As subst.: ĭnāne, is, n., that which is empty or vain; emptiness, vanity, inanity: o curas hominum! o quantum est in rebus inane! Pers. 1, 1: inane abscindere soldo, Hor. S. 1, 2, 113.
Plur.: dum vitat humum, nubes et inania captet, id. A. P. 230: inaina famae, idle reports, Tac. A. 2, 76: inania belli, id. ib. 2, 69.—Hence, adv.: ĭnānĭter, vainly, idly, uselessly: exsultare, Cic. Tusc. 4, 6, 13: moveri, id. Ac. 2, 15, 47; cf. id. ib. 2, 11, 34: pectus angere, Hor. Ep. 2, 1, 211: medicas exercet inaniter artes, Ov. M. 2, 618.